Tapu ve kadastro paylaşım sistemi (TAKPAS), Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce merkezi veri tabanında tutulan verilerin kurumlarla ve kişilerle paylaşılmasına imkan sağlayan servis, Web Tapu ve Genel Müdürlükçe belirlenen diğer arayüzlerden oluşan sistemi ifade etmektedir. Söz konusu sistem üzerinden yapılan sorgulamalarda, sorgulama amacına uygun olarak taşınmazların ilgili bilgilerine erişim sağlanmaktadır. Türkiye Barolar Birliği’nin yapmış olduğu protokoller çerçevesinde sistemin kullanımı 11.06.2021 tarihine avukatlara açık tutulmuştur. Ancak T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı’nın 11.06.2021 tarih 1585879 sayılı yazısıyla Kişisel Verileri Koruma Kurumu’nun 02.06.2021 tarihli ve 57650 sayılı yazısıyla Türkiye Barolar Birliği ve avukatların erişimine kapatılmış idi.

Türkiye Barolar Birliği tarafından yürütülen çalışmalar sonrasında 08.06.2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik gereğince TAKPAS sistemi yeniden avukatların erişimine açılmış bulunmaktadır. Tarafımızca işbu yönetmeliğe ilişkin bir bilgi notunun oluşturulması gerekli görülmüştür.

Yönetmeliğin çıkarılma amacı, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü merkezi veri tabanında yer alan verilerin işlenmesi ve elektronik ortamda yapılacak işlemlerin usul ve esasların belirlenmesidir.

            Yönetmeliğin tanımlar maddesinde tarafımızca önemli görülen tanımlar;

• Alıcı: TAKPAS’tan faydalanan kişi veya kurumları,
• Belirteç bilgisi: alıcının TAKPAS ile yaptıkları sorgulamaya ait kendi sistemleri/işlemleri ile ilişkisini gösterir işlem sistem numarası, işlem evrak numarası gibi bilgileri,
• İlgili kişi: Türk Medeni Kanunu’nun 1020’nci maddesi kapsamında merkezi veri tabanındaki tapu ve kadastro verisine ulaşma hakkına sahip ilgisini inanılır kılan kişiyi,
• Muvafakatname: Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile taşınmaza ilişkin konularda faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişilerden, taşınmaz maliki ve hak sahiplerinin talep edilen işlemleri ile ilgili olarak TAKPAS’tan sorgulanma ve her türlü belgenin edinilmesine rıza ve taahhüt içerir beyanını gösterildiği belgeyi,
• Protokol: Tapu ve kadastro verilerini talep eden kurumlar, kendi işleriyle sınırlı olmak üzere kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve taşınmaza ilişkin konularda faaliyet gösteren tüzel kişiler 24/03/2016 tarihli ve 6998 sayılı KVKK ve anılan Kanun kapsamında çıkarılan düzenlemelere uygun şekilde hazırlanarak imzalanan TAKPAS’a erişim protokolünü ifade etmektedir.

Yönetmeliğin ilgili maddeleri incelendiğinde alıcı tarafından veri talebi oluşturulması ve sorgulama yapılabilmesi için Genel Müdürlük ile protokol yapılması veya elektronik kabul beyanın zorunlu olduğu düzenlenmiştir. Kadastro verilerinin arşiv onaylı olması kaydıyla Genel Müdürlük merkezi veri tabanından elde edilen verilerin aksi ispatlanıncaya kadar geçerli olacağı kabul edilmiştir.

TAKPAS sistemine başvuru süreci şu şekilde gerçekleşmektedir;

1. TAKPAS’tan yararlanmak isteyen alıcı, Genel Müdürlüğe yazılı olarak veya elektronik ortamda talepte bulunur.
2. Başvuruda talep edilen verilerin kullanılma amacının açık, net ve somut olması, alıcının verileri almasına esas olan yasal dayanağın belirtilmesi ve Genel Müdürlük tarafından talep edilen bu Yönetmeliğin ekinde yer alan belgelerin ve güvenlik taahhütnamesinin gönderilmesi gerekmektedir.
3. Yapılan başvurular Veri Paylaşımı Alt Komisyonu tarafından incelenmektedir. İncelemeler en geç 1 ay içerisinde anılan komisyonun görüşü ile birlikte Veri Paylaşımı Üst Komisyonu’na sunulur. Uygun görülmeyen alıcı başvurusu gerekçesi belirtilerek Veri Paylaşımı Üst Komisyonunca reddedilir.
4. Başvurusu uygun görülen alıcıya birtakım yükümlülükler yüklenmiştir. Bunlar; güvenlik düzeyini temin etmeye yönelik gerekli her türlü idari ve teknik tedbirleri sağladığını gösterir güvenlik taahhütnamesini sunması ve her takvim yılı sonunda, Genel Müdürlükçe talep edilen idari ve teknik güvenlik tedbirlerinin sağlandığını gösterir güvenlik taahhütnamesinin Genel Müdürlüğe gönderilmesidir.

Türkiye Barolar Birliği üzerinden avukatlara erişim yetkisinin verileceği ilgili Yönetmeliğin 13.maddesinde düzenlenmiştir. TBB öncelikle Genel Müdürlük ile muvafakatname ve protokol yapacaktır. Bu işlemlerin alıcı tarafında TBB bulunmaktadır. Daha sonra TBB kendi giriş sistemini oluşturacak, avukatların giriş yapabilmesi için alt kullanıcı şeklinde yetkilendirme yapılacaktır. İlgili yönetmeliğin tanımlar maddesinde ise alt kullanıcı; alıcının, uygulamalar üzerinden TAKPAS’tan faydalanması için yetkilendirdiği kişileri ifade etmektedir.

Avukatlar görevleriyle ile ilişkili olarak TAKPAS arayüzleri veya internet servisleri üzerinden Türkiye Barolar Birliği’nin alt kullanıcısı sıfatıyla taşınmaz bilgisini sorgulayabileceği, bu kapsamda avukat, ilgisini ortaya koyan ulaşmak istediği verinin dayanağı yazılı belgeyi (çek, senet, alacak belgesi, kira kontratı, icra takip yazısı ve benzeri) sisteme taratıp belgenin tarih ve/veya sayısını eklemek ve elektronik kabul beyanını e-imza ile onaylamak suretiyle ilgilinin sadece taşınmazının (Pasif Kayıt Bilgisi Dahil) olup olmadığı bilgisine sistemden ulaşabileceği düzenlenmiştir.

Ek olarak avukatın ilgisini ortaya koyan vekaletnameyi taratıp yapacağı sorgulamada, hangi kişinin malvarlığının hangi amaçla sorgulandığına dair bilginin sisteme girilmesi ve elektronik kabul beyanının e-imza ile onaylanması suretiyle avukatın talebine bağlı olarak taşınmazın (Pasif Kayıt Bilgisi Dahil) bilgisine veya kayıt örneğine ulaşılmasına ve örnek alınmasına imkan verileceği düzenlenmiştir.

Avukatlık Kanunu m.2’de yargı organları, emniyet makamları, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri, özel ve kamuya ait bankalar, noterler, sigorta şirketleri ve vakıflar avukatlara görevlerinin yerine getirilmesinde yardımcı olmak zorunda olduğu düzenlenmiştir. Ayrıca bu kurumlar, avukatın gerek duyduğu bilgi ve belgeleri incelemesine sunmakla yükümlü olduğu hüküm altına alınmıştır.

Avukatlık kamu mesleği niteliğinde bir meslek olmasına rağmen kamu kurumları, özel kurumlar ve diğer kuruluşlara yapılan başvurular ve bilgi talepleri KVKK’ya aykırı diyerek kanunun açık hükmü karşısında her defasında reddedilmiş ve hala reddedilmeye devam edilmektedir. İşbu yönetmeliğin çıktığı tarihe kadar 1 yıl boyunca TAKPAS sistemi avukatlara kapalı tutulmuştur. Bu ve bunun gibi yönetmeliklere gerek kalmaksızın ve kanunlara uygun olarak avukatlık mesleğinin özüne yaraşır şekilde, avukatın mesleğini layıkıyla yapabilmesinin önündeki tüm engellerin kaldırılmasını temenni etmekteyiz.

            İlgili yönetmeliğin bağlantısı aşağıda olup devamı için bağlantıya tıklayarak detaylı bilgi edinebilirsiniz.

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/06/20220608-2.htm