01/07/2021

Aynı alacaktan kaynaklı olarak yine aynı anda kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip ve ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapılması uygulamada özellikle alacaklı bankalar tarafından sıklıkla uygulanan bir yoldur.

Bunun İİK md. 45 ve 167 çerçevesinde seçimlik hak olması gerekliliği ve bu nedenle hukuka uygun olmadığı görüşü ile açmış olduğumuz şikayet davası Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nce haklı bulunmuş, açılan ikinci takibin iptali gerekliliği ile hüküm bozulmuştur. Takip talebi ve ödeme emrinde yer alan“tahsilde tekerrür olmamak üzere” ibaresi Daire’ce emredici hükümler göz önünde bulundurularak karara etkili görülmemiştir. 

12. Hukuk Dairesi’nce verilen bu emsal karar kanaatimizce kanunun temelinde uygulanması gerekli menfaat dengesine ve hakkaniyete uygundur. Aşağıda kararın içtihat künyesi ve ilgili bölümünü faydalı olabilmesi düşüncesi ile paylaşıyoruz.

• Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 07/04/2021 tarih 2020/8651 E. 2021/4204 K. sayılı içtihadı ile “…İİK'nun 45. maddesinde rehinle temin edilmiş bir alacağın borçlusunun iflasa tabi şahıslardan olsa bile alacaklının yalnız rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapabileceği, poliçe ve emre muharrer senetlerle çekler hakkındaki 167'nci madde hükmünün mahfuz olduğu, aynı kanunun 167. maddesinde ise alacağı çek, poliçe veya emre muharrer senede müstenit olan alacaklının, alacak rehinle temin edilmiş olsa bile, kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte bulunabileceği düzenlenmiştir. Somut olayın incelenmesinde; 31.05.2018 tarihinde Aydın İcra Dairesi’nin 2018/18728 E. sayılı takip dosyası ile alacaklı tarafından 1.045.822,85 TL asıl alacağa ilişkin olarak şikayetçi borçluların tamamı hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibi başlatıldığı, 07.06.2018 tarihinde ise aynı icra dairesinin 2018/19452 E. sayılı takip dosyasında alacaklı tarafından 1.034.959,81 TL asıl alacağa ilişkin olarak şikayetçi borçlular ... Tarım Ürün. Ltd. Şti. ve ... hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibi başlatıldığı, takip talebinde ve icra emrinde; “2018/18728 E. dosya ile tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla” ibaresinin yer aldığı görülmüş olup, anılan takip dosyalarında yer alan alacak miktarları tam olarak aynı olmasa da takip talebinde yazılı ibareler ve alacaklı vekilinin cevap dilekçesi ile her iki takip dosyasına konu borcun aynı borç ilişkisinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Her ne kadar yukarıda anılan kanun hükümleri uyarınca borç ipotek ile temin edilmiş olsa bile, elinde kambiyo senedi bulunan alacaklı, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapabilirse de, somut olayda, öncelikle bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe geçildiğinden, alacaklı tercih hakkını bu takip türünden yana kullanmış olup, aynı borca ilişkin olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip yapamaz. Bu husus kamu düzeni ile ilgili olup süresiz şikayete tabidir. O halde mahkemece, şikayetin kabulü ile mükerrer olan Aydın İcra Dairesi’nin 2018/19452 E. sayılı takip dosyası ile başlatılmış olan ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinin borçlular ... ve ... yönünden iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde ile hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ : Borçluların temyiz isteminin kısmen kabulü ile yukarıda 2 nolu bentte yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi'nin 22.09.2020 tarih ve 2019/2949 E. - 2020/1459 K. sayılı kararının (KALDIRILMASINA), Aydın 1. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 10.10.2019 tarih ve 2019/74 E. - 2019/356 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, 07/04/2021 gününde oy çokluğuyla karar verildi.” Şeklindedir.